Vì sao đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam không kéo dài từ Lạng Sơn đến Cà Mau?
Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam chỉ kéo dài từ Hà Nội đến TP HCM với chiều dài 1.541 km, đi qua 20 tỉnh thành với 23 ga hành khách và 5 ga hàng hóa. Phương án này được lựa chọn dựa trên sự phù hợp về kinh tế, nhu cầu vận tải và quy hoạch giao thông quốc gia.
Lý do không mở rộng đến Lạng Sơn và Cà Mau
Theo đại diện liên danh tư vấn TEDI - TRICC - TEDI SOUTH, đường sắt tốc độ cao là một hình thức vận tải chi phí cao, phù hợp với quãng đường dài. Để đáp ứng nhu cầu vận tải của cả nước, quy hoạch đường sắt hiện nay đã có sự liên kết đồng bộ giữa các tuyến liên vùng. Cụ thể, đoạn Lạng Sơn - Hà Nội và TP HCM - Cần Thơ sẽ là các tuyến đường sắt tiêu chuẩn, trong khi đoạn Hà Nội - TP HCM sẽ là đường sắt tốc độ cao.
Ở phía Nam, vùng Đồng bằng sông Cửu Long có hệ thống giao thông thủy lợi phát triển, do đó, vận tải thủy có lợi thế hơn so với đường sắt. Cao tốc Cần Thơ - Cà Mau hiện đang được xây dựng sẽ đảm bảo đáp ứng nhu cầu vận chuyển trong khu vực này.
Sự phù hợp của đường sắt tốc độ cao với nhu cầu cự ly dài
Với vận tốc khai thác trên 250 km/h, đường sắt tốc độ cao chủ yếu phục vụ các tuyến dài để phát huy hiệu quả. Đối với các khu vực như Hải Phòng và Quảng Ninh, khoảng cách từ trung tâm đến Hà Nội dưới 200 km, phù hợp hơn với đường bộ và đường sắt liên vùng thay vì đường sắt tốc độ cao. Theo quy hoạch, đến năm 2030, tuyến đường sắt Hà Nội - Hải Phòng và các tuyến kết nối với Quảng Ninh sẽ đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân trong khu vực này.
Các tuyến đường sắt liên vùng hỗ trợ cho đường sắt tốc độ cao
Bên cạnh tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, quy hoạch mạng lưới đường sắt đến năm 2030 còn bao gồm nhiều tuyến đường sắt liên vùng, giúp kết nối với các khu vực Đông Bắc và Đồng bằng sông Cửu Long. Các tuyến như Hà Nội - Hải Phòng, Nam Định - Thái Bình - Hải Phòng, và các tuyến đường sắt ven biển sẽ đóng vai trò hỗ trợ, giúp kết nối hiệu quả với đường sắt tốc độ cao tại các ga trung tâm.
Quy hoạch mạng lưới đường sắt quốc gia đến năm 2050
Theo kế hoạch, đến năm 2050, mạng lưới đường sắt quốc gia sẽ được mở rộng lên 25 tuyến với tổng chiều dài 6.354 km. Ngoài tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, các tuyến đường sắt mới sẽ bao gồm tuyến ven biển từ Nam Định qua Thái Bình đến Quảng Ninh, tuyến TP HCM - Lộc Ninh và tuyến đường sắt phục vụ du lịch từ Tháp Chàm đến Đà Lạt, cùng nhiều tuyến kết nối với các tỉnh Tây Nguyên và khu vực biên giới.
Việc quy hoạch và phát triển mạng lưới đường sắt hiện nay nhằm đảm bảo tính đồng bộ giữa các loại hình vận tải đường bộ, hàng không, đường thủy và hàng hải, từ đó phục vụ hiệu quả nhu cầu di chuyển và phát triển kinh tế của cả nước.